Eklem Kıkırdağı Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
07 Temmuz 2024

Eklem Kıkırdağı Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Eklem Kıkırdağı

Eklem Nedir?

Eklem, vücudun herhangi bir bölgesinde iki kemiğin bir araya geldiği, çeşitli bağlar ve içindeki sıvılarla vücuda hareket kabiliyeti veren yapıdır. Eklemler, iskelet sistemi ve kemiklerle birlikte işlev kazanırlar. Bir canlı neredeyse ömür boyu hareket ettiğinden, eklemler yaşamın devamlılığı için kritik öneme sahiptir. Eklemlerde meydana gelecek herhangi bir hasar, ilgili bölgenin hareket kabiliyetini kısıtlar ve ciddi fiziksel işlevsizliklere yol açar.

Kıkırdak Nedir?

Kıkırdak, beyazımsı renkte, kemiğe göre daha az sert, ancak oldukça bükülebilir özelliklere sahip bir dokudur. Kan damarı taşımaz ve hücreler dokular arası sızıntılar ile beslenir. Kıkırdak, bazı organlarda kemik görevini yapan esnek, sert ve beyaz bir dokudur. İlkel omurgalıların pek çoğunda ve gelişmiş omurgalıların cenin (dölüt) döneminde iskeleti kıkırdaktandır. Gelişmiş bir insan vücudunda kulak, burun ve gırtlak kısımlarında kıkırdak bulunur. Ayrıca eklemlerin yüzeylerini kaplayan kıkırdak, liflerin yapılarına göre çeşitli tiplere ayrılır. Bu tipler elastik kıkırdak, saydam kıkırdak ve telli kıkırdak olarak sıralanabilir. Kıkırdak dokusu kireçlenme ve kemikleşmeye eğilim gösterir.

Eklem Kıkırdağı

Eklem kıkırdağı, uzun yıllar boyunca eklemde yük taşıyacak ve ağrısız hareketi sağlayacak şekilde tasarlanmış özel bir yapıdır. Eklemleri oluşturan kemiklerin birbirine bakan yüzeylerini kaplayarak yastık vazifesi görür. Eklem kıkırdağı çeşitli nedenlerle hasar görebilir. Zamanla eskiyerek önce yumuşar, sonra saçaklanarak dökülür ve altındaki kemik ortaya çıkar. Halk arasında "kireçlenme" olarak bilinen bu durum osteoartrit (dejeneratif artrit) veya artroz olarak adlandırılır ve yaşlılıkla birlikte ortaya çıkan aşınma ve eskimenin sonucudur. Bu yaygın aşınmanın geri dönüşü yoktur ve ilaç tedavisi veya cerrahi tedavi gerektirebilir.

Dejeneratif eklem hastalığı (Osteoartrit) için günümüzde bilinen ve kıkırdağın yenilenmesi için etkili bir tedavi yöntemi yoktur. Ancak genç bireylerde, özellikle spor sırasında meydana gelen darbeler bağlı eklem kıkırdağında bölgesel hasarlar oluşabilir. Bu durumlarda eklem kıkırdağının sadece bir bölümü hasarlıdır ve geri kalan kısmı sağlıklı olduğu için kıkırdak yenileyici tedaviler uygulanabilir.

Eklem Çeşitleri

Fonksiyonel sınıflandırmaya göre eklemler oynar, yarı oynar ve oynamaz eklemler olarak üç başlık altında toplanır. Yapısal sınıflandırma da üç başlık altında toplanır: fibröz (lif dokusu), sinovyal (sinovyal zar) ve kartilaginöz eklemler. Kıkırdağın bulunduğu eklemler kartilaginöz sınıfı altında toplanır. Kartilaginöz eklemler, eklem yüzeylerinin kıkırdakla örtülü olduğu ve sınırlı hareket yapabilen eklemlerdir. Bu eklemler, içerdiği kıkırdak tipine göre kendi arasında ikiye ayrılır: Synchondrosis (sinkondroz) ve Symphysis (simfiz).

Synchondrosis

Kemiklerin hyalin kıkırdakla birleştiği bu eklem tipi, primer kartilaginöz eklem olarak da bilinir. Bu eklemler, büyük oranda gelişme döneminde görülür ve erişkin dönemde kemikleşir. Örneğin, uzun kemiklerin epifiz (büyüme plağı) ve diafiz (kemik gövdesi) bölümleri arasında yer alan kartilaginöz epifiz plağı, kemik büyümesine olanak tanır. Kemik büyümesi tamamlandığında epifiz plağı kemikleşir. Vücutta sınırlı sayıda kalıcı synchondrosis bulunur ve birinci kaburgayı sternuma bağlayan cartilago costalis buna örnektir.

Symphysis

Symphysis, sekonder kartilaginöz eklem olarak da bilinir. Bu eklem tipinde kemikler fibröz doku veya fibröz kıkırdak aracılığı ile birbirine kuvvetli bir şekilde bağlanmıştır. Bu eklem tipi için en tipik örnek, discus intervertebralisler (omurlar arası disk) aracılığıyla birbirine bağlanan omurgadır. Ayrıca os pubis (çatı kemiği) arasında bulunan symphysis pubis ve yeni doğan bebeklerde mandibulanın (alt çene) sağ ve sol yarımlarını birleştiren symphysis menti bu gruba örnektir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Güncel

Kaç Çeşit Eklem Vardır?

Kaç Çeşit Eklem Vardır?

Güncel

Faset Eklem Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Faset Eklem Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?